Nắm vững phó từ (副词 /fùcí/) trong tiếng Trung để giao tiếp tự nhiên và chính xác! Bài viết này của Tân Việt Prime cung cấp cái nhìn toàn diện về định nghĩa, chức năng ngữ pháp, các loại phó từ phổ biến (mức độ, thời gian, phạm vi, phủ định, v.v.), cách phân biệt với từ loại khác, cùng ví dụ chi tiết.

Mục Lục

I. Giới thiệu: Tầm Quan Trọng Của Phó Từ Trong Tiếng Trung

Trong tiếng Trung, phó từ (副词 /fùcí/) đóng vai trò là một bộ phận ngôn ngữ quan trọng, mang lại sắc thái và độ chính xác cao cho các diễn đạt. Chúng có khả năng làm phong phú thêm ý nghĩa của động từ, tính từ, các phó từ khác, thậm chí cả câu, giúp người học diễn đạt ý tưởng một cách trôi chảy và chính xác hơn trong cả văn nói và văn viết.

Phó từ giúp bạn không chỉ nói “tôi ăn” mà là “tôi đã ăn”, không chỉ “cô ấy đẹp” mà là “cô ấy rất đẹp”. Việc nắm vững phó từ không chỉ giúp bạn hiểu sâu sắc hơn cấu trúc câu mà còn là chìa khóa để giao tiếp trôi chảy và tự nhiên như người bản xứ. Bài viết này tổng hợp các kiến thức về định nghĩa, chức năng ngữ pháp, phân loại và cách sử dụng của phó từ trong tiếng Trung hiện đại, dựa trên các nghiên cứu ngôn ngữ học uy tín và kinh nghiệm thực tiễn.

Sơ đồ cây phân loại các loại phó từ trong tiếng Trung, thể hiện mối quan hệ giữa các loại phó từ khác nhau

II. Định nghĩa về phó từ trong tiếng Trung hiện đại (现代汉语副词的定义)

Phó từ (副词 /fùcí/) trong tiếng Trung hiện đại được định nghĩa là một loại từ dùng để tu sức (bổ nghĩa, hạn chế) cho động từ, tính từ hoặc các phó từ khác, thể hiện các ý nghĩa ngữ pháp như mức độ, phạm vi, thời gian, tần suất, cách thức, ngữ khí, v.v.

Phó từ thuộc loại từ hư (虚词), tức là những từ không có ý nghĩa thực tế cụ thể mà chủ yếu mang chức năng ngữ pháp. Tuy nhiên, việc xếp loại phó từ hoàn toàn vào từ hư vẫn còn là một điểm tranh cãi (虚实归属争议) trong giới ngôn ngữ học:

Quan điểm “từ hư” (虚词说): Cho rằng phó từ có ý nghĩa trừu tượng, trống rỗng và chức năng ngữ pháp của chúng bị hạn chế (ví dụ: không thể làm chủ ngữ, tân ngữ, hay vị ngữ độc lập).
Quan điểm “từ thực” (实词说): Cho rằng phó từ có thể độc lập đảm nhiệm một số thành phần cú pháp (ví dụ: làm trạng ngữ).
Quan điểm “bán hư bán thực” (半虚半实说): Đây là quan điểm dung hòa và phổ biến hơn, cho rằng phó từ vừa có ý nghĩa đã được hư hóa (trừu tượng hóa), vừa có những chức năng cú pháp nhất định.

Mặc dù có những tranh luận, điểm cốt lõi được thống nhất là chức năng ngữ pháp chính của phó từ là làm trạng ngữ (状语), bổ nghĩa cho động từ, tính từ. Một phần nhỏ các phó từ (đặc biệt là phó từ chỉ mức độ) cũng có thể làm bổ ngữ (补语).

III. Chức năng ngữ pháp của phó từ (副词的语法功能)

Chức năng ngữ pháp chủ yếu và đặc trưng nhất của phó từ là làm trạng ngữ (状语), bổ nghĩa cho động từ, tính từ, hoặc phó từ khác. Trạng ngữ có vai trò làm rõ cách thức, thời gian, địa điểm, tần suất, mức độ, phạm vi, hoặc ngữ khí của hành động hay trạng thái.

1. Làm Trạng ngữ (状语)

Vị trí: Phó từ thường đứng trước động từ hoặc tính từ mà nó bổ nghĩa.

他快跑。 (Tā kuài pǎo – Anh ấy chạy nhanh.)
我很忙。 (Wǒ hěn máng – Tôi rất bận.)
他常常去公园。 (Tā chángcháng qù gōngyuán. – Anh ấy thường đến công viên.)

Phó từ một âm tiết làm trạng ngữ: Thường đứng sau chủ ngữ và trước vị ngữ.

我很饿。 (Wǒ hěn è. – Tôi rất đói.)

Phó từ hai âm tiết làm trạng ngữ: Thường đứng trước chủ ngữ hoặc sau chủ ngữ và trước vị ngữ.

最近我很忙。(Zuìjìn wǒ hěn máng. – Gần đây tôi rất bận.)
我经常去图书馆。(Wǒ jīngcháng qù túshūguǎn. – Tôi thường xuyên đi thư viện.)

2. Các Chức Năng Ngữ Pháp Khác

Bên cạnh vai trò trạng ngữ chính, một số phó từ còn có thể đảm nhiệm các vai trò đặc biệt khác:

Làm Bổ ngữ (补语): Một số phó từ, đặc biệt là các phó từ chỉ mức độ, có thể đứng sau động từ hoặc tính từ để làm bổ ngữ, biểu thị mức độ hoặc trạng thái.

Cấu trúc thường gặp là “Động từ/Tính từ + 得 + Phó từ chỉ mức độ”.

高兴极了。(Gāoxìng jí le. – Vui cực kỳ.)
他跑得很快。(Tā pǎo de hěn kuài. – Anh ấy chạy rất nhanh.)

Làm Thành phần tu sức đầu câu (句首修饰语): Một số phó từ có thể đứng ở đầu câu để tu sức cho toàn bộ câu hoặc biểu thị một ngữ khí nhất định.

也许他不会来了。(Yěxǔ tā bù huì lái le. – Có lẽ anh ấy sẽ không đến.)
反正需要有人去，就让我去。(Fǎnzhèng xūyào yǒurén qù, jiù ràng wǒ qù. – Dù sao thì cũng cần có người đi, cứ để tôi đi.)

Làm Vị ngữ cấp cao (高层谓语): Các phó từ bình chú có thể đóng vai trò là vị ngữ cấp cao, thể hiện sự đánh giá và thái độ chủ quan của người nói đối với sự kiện hoặc mệnh đề.

难道他不知道吗？ (Nándào tā bù zhīdào ma? – Lẽ nào anh ấy không biết?)

Làm Bán định ngữ (准定语): Một số phó từ miêu tả có thể tu sức cho danh từ, đóng vai trò tương tự như định ngữ.

大力支持。(Dàlì zhīchí – Ủng hộ hết sức.)
好好学习。(Hǎohǎo xuéxí – Học tập cẩn thận/đàng hoàng.)

Làm Vị ngữ (谓语): Trong một số trường hợp rất đặc biệt, phó từ có thể làm vị ngữ, thường thấy trong văn học hoặc văn nói ngắn gọn.

岁月匆匆。(Suìyuè cōngcōng – Thời gian vội vã.)
这里很安静。(Zhèlǐ hěn ānjìng. – Ở đây rất yên tĩnh.)

Có chức năng liên kết câu: Một số phó từ có thể liên kết các câu, mệnh đề hoặc hành động, đôi khi kết hợp với các liên từ khác.

看清楚再走。(Kàn qīngchǔ zài zǒu. – Nhìn cho rõ rồi đi.)
又漂亮又可爱。(Yòu piàoliang yòu kě’ài. – Vừa xinh xắn vừa dễ thương.)

IV. Phân loại phó từ (副词的分类)

Phó từ trong tiếng Trung được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, chủ yếu dựa trên ý nghĩa ngữ nghĩa và chức năng ngữ pháp của chúng. Dưới đây là cách phân loại phổ biến và một cái nhìn tổng quan về sự đa dạng trong các hệ thống phân loại.

Phân loại phó từ tiếng Trung thường gặp theo ý nghĩa:

Loại Phó Từ	Ví dụ	Tác dụng/Ý nghĩa
Phó từ chỉ mức độ (程度副词)	非常、极其、稍微	Biểu thị mức độ cao hay thấp của tính chất, hành động, trạng thái.
Phó từ chỉ phạm vi (范围副词)	都、仅、统统	Giới hạn hoặc chỉ rõ phạm vi của hành động hoặc tình huống.
Phó từ chỉ thời gian (时间副词)	已经、正在、将要	Chỉ thời điểm xảy ra hành động.
Phó từ chỉ tần suất (频率副词)	常常、经常、偶尔	Biểu thị mức độ thường xuyên của hành động.
Phó từ phủ định (否定副词)	不、没、未	Đối với hành động hoặc trạng thái.
Phó từ chỉ tình thái/phương thức (情态/方式副词)	忽然、慢慢地、亲自	Miêu tả cách thức hoặc trạng thái hành động được thực hiện.
Phó từ ngữ khí (语气副词)	难道、果然、竟然	Biểu đạt thái độ, ngữ khí chủ quan của người nói.
Phó từ chỉ nơi chốn (处所副词)	这里、那里、到处	Chỉ địa điểm hoặc phương hướng của hành động.
Phó từ khẳng định (肯定副词)	的确、一定、当然	Biểu thị sự khẳng định hoặc chắc chắn.
Phó từ chỉ sự liên kết (关联副词)	既然、否则、而且	Nối kết các thành phần trong câu, thể hiện mối quan hệ.

Các hệ thống phân loại khác:

Lịch sử nghiên cứu về phó từ ghi nhận nhiều cách phân loại khác nhau, cho thấy sự phức tạp của từ loại này.

Mã thị văn thông (马氏文通): Đặt nền móng với việc chia “trạng tự”.
Lê Cẩm Hy (黎锦熙): Kế thừa truyền thống và chia thành 6 loại.
Vương Lực (王力): Chia thành 8 loại (mức độ, phạm vi, thời gian, phương thức, khả năng và sự cần thiết, phủ định, ngữ khí, quan hệ).
Lữ Thúc Tương (吕叔湘): Đề xuất 8 loại (phạm vi, ngữ khí, phủ định, thời gian, tình thái, mức độ, nơi chốn, nghi vấn).
Trương Nghị Sinh (张谊生): Phân loại theo ý nghĩa và chức năng, phổ biến từ thế kỷ 20.

Đặc biệt, phó từ chỉ mức độ (程度副词) được nghiên cứu khá chi tiết, thường được chia thành các cấp độ tương đối (cao nhất, cao hơn, thấp hơn) và tuyệt đối (siêu cấp, cao cấp, thấp cấp).

V. Các loại phó từ thường gặp và cách sử dụng (常见副词的类型及其用法)

Dưới đây là giải thích chi tiết và ví dụ về các loại phó từ chính, giúp bạn dễ dàng nhận biết và áp dụng vào câu.

1. Phó từ chỉ mức độ (程度副词)

Chức năng: Biểu thị mức độ cao hay thấp, cường độ của tính chất, hành động hoặc trạng thái. Thường bổ nghĩa cho tính từ hoặc động từ tâm lý.

Vị trí: Thường đứng trước tính từ/động từ. Một số có thể làm bổ ngữ sau động từ/tính từ (với 得).

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
很 (hěn)	Rất	她很漂亮 (Tā hěn piàoliang)	Cô ấy rất xinh.
太 (tài)	Quá	你太冲动了 (Nǐ tài chōngdòng le)	Bạn quá xúc động rồi.
非常 (fēicháng)	Vô cùng, rất	我非常高兴 (Wǒ fēicháng gāoxìng)	Tôi vô cùng vui.
最 (zuì)	Nhất	我最喜欢夏天 (Wǒ zuì xǐhuan xiàtiān)	Tôi thích mùa hè nhất.
更 (gèng)	Hơn, hơn nữa	他比我更努力 (Tā bǐ wǒ gèng nǔlì)	Anh ấy nỗ lực hơn tôi.
稍微 (shāowēi)	Hơi, một chút	请稍微等一下 (Qǐng shāowēi děng yīxià)	Xin đợi một chút.
极 (jí) / 极了 (jíle)	Cực kỳ, vô cùng	天气极冷 (Tiānqì jí lěng) / 我累极了 (Wǒ lèi jí le)	Thời tiết cực kỳ lạnh. / Tôi mệt cực kỳ rồi!
有点儿 (yǒudiǎnr)	Hơi, có chút	他今天有点儿累 (Tā jīntiān yǒudiǎnr lèi)	Hôm nay anh ấy hơi mệt.
极其 (jíqí)	Cực kỳ	这个任务极其困难 (Zhège rènwù jíqí kùnnán)	Nhiệm vụ này cực kỳ khó khăn.
相当 (xiāngdāng)	Khá, tương đối	他相当聪明 (Tā xiāngdāng cōngming)	Anh ấy khá thông minh.
特别 (tèbié)	Đặc biệt	这件衣服特别好看 (Zhè jiàn yīfu tèbié hǎokàn)	Bộ quần áo này đặc biệt đẹp.
异常 (yìcháng)	Vô cùng, khác thường	今天的天气异常炎热 (Jīntiān de tiānqì yìcháng yánrè)	Thời tiết hôm nay vô cùng nóng.
格外 (géwài)	Đặc biệt, vô cùng	今天的月亮格外圆 (Jīntiān de yuèliàng géwài yuán)	Trăng hôm nay đặc biệt tròn.
不太 (bù tài)	Không quá	我不太喜欢吃烤鸭 (Wǒ bú tài xǐhuan chī kǎoyā)	Tôi không thích vịt quay lắm.

2. Phó từ chỉ thời gian (时间副词)

Chức năng: Biểu thị thời điểm, quá trình hoặc giai đoạn mà hành động diễn ra.
Vị trí: Thường đứng trước động từ hoặc cả câu.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
现在 (xiànzài)	Bây giờ	我现在很忙 (Wǒ xiànzài hěn máng)	Bây giờ tôi rất bận.
已经 (yǐjīng)	Đã	他已经走了 (Tā yǐjīng zǒu le)	Anh ấy đã đi rồi.
马上 (mǎshàng)	Ngay lập tức, sắp	我马上就来 (Wǒ mǎshàng jiù lái)	Tôi đến ngay đây.
昨天 (zuótiān)	Hôm qua	昨天我去了 (Zuótiān wǒ qù le)	Hôm qua tôi đã đi.
刚 (gāng)	Vừa mới	她刚回家 (Tā gāng huí jiā)	Cô ấy vừa mới về nhà.
正在 (zhèngzài)	Đang	他正在做晚饭 (Tā zhèngzài zuò wǎnfàn)	Anh ấy đang làm bữa tối.
从来 (cónglái)	Từ trước đến nay	我从来没抽过烟 (Wǒ cónglái méi chōuguò yān)	Tôi chưa bao giờ hút thuốc.
后来 (hòulái)	Sau đó, về sau	后来我们去了餐厅 (Hòulái wǒmen qù le cāntīng)	Sau đó chúng tôi đã đi đến nhà hàng.
早 (zǎo)	Sớm	我早做完作业了 (Wǒ zǎo zuò wán zuòyè le)	Tôi đã làm xong bài tập về nhà từ lâu rồi.
晚 (wǎn)	Muộn, trễ	他今天来得很晚 (Tā jīntiān lái de hěn wǎn)	Hôm nay anh ấy đến rất muộn.
一会儿 (yīhuìr)	Một lát, một chút	他一会儿就回来 (Tā yíhuìr jiù huílái)	Anh ấy sẽ quay lại sau một lát.
一直 (yīzhí)	Luôn luôn, suốt	他一直在学习 (Tā yìzhí zài xuéxí)	Anh ấy luôn luôn học tập.
曾经 (céngjīng)	Đã từng	我曾经去过那个地方 (Wǒ céngjīng qùguò nàge dìfāng)	Tôi đã từng đến nơi đó.
才 (cái)	Mới, chỉ mới	现在你才知道吗？ (Xiànzài nǐ cái zhīdào ma?)	Bây giờ bạn mới biết à?
往往 (wǎngwǎng)	Thường thường	他往往晚上工作 (Tā wǎngwǎng wǎnshàng gōngzuò)	Anh ấy thường thường làm việc vào buổi tối.

3. Phó từ chỉ tần suất (频率副词)

Chức năng: Diễn tả mức độ thường xuyên của một hành động.
Vị trí: Thường đứng trước động từ.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
经常 (jīngcháng)	Thường xuyên	我经常去健身房 (Wǒ jīngcháng qù jiànshēnfáng)	Tôi thường xuyên đến phòng tập thể dục.
总是 (zǒngshì)	Luôn luôn	他总是很早起床 (Tā zǒngshì hěn zǎo qǐchuáng)	Anh ấy luôn luôn dậy sớm.
偶尔 (ǒu’ěr)	Thỉnh thoảng	我偶尔会吃面包 (Wǒ ǒu’ěr huì chī miànbāo)	Thỉnh thoảng tôi ăn bánh mì.
常常 (chángcháng)	Thường, thường xuyên	每天早上，他常常去图书馆看书 (Měitiān zǎoshang, tā chángcháng qù túshū guǎn kànshū)	Mỗi buổi sáng, anh ấy thường đến thư viện đọc sách.
从不 (cóng bù)	Không bao giờ	他从不抽烟 (Tā cóng bù chōuyān)	Anh ấy không bao giờ hút thuốc.
几乎不 (jīhū bù)	Gần như không	他几乎不迟到 (Tā jīhū bù chídào)	Anh ấy gần như không bao giờ đi muộn.

4. Phó từ khẳng định (肯定副词)

Chức năng: Nhấn mạnh sự khẳng định, chắc chắn của một hành động hoặc trạng thái.
Vị trí: Thường đứng trước động từ hoặc tính từ.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
是 (shì)	Là, đúng vậy	这把伞是我的 (Zhè bǎ sǎn shì wǒ de)	Chiếc ô này là của tôi.
确实 (quèshí)	Thực sự, quả thật	他确实知道这件事 (Tā quèshí zhīdào zhè jiàn shì)	Anh ấy thực sự biết về chuyện này.
一定 (yídìng)	Chắc chắn, nhất định	我一定会做得到 (Wǒ yídìng huì zuò dédào)	Tôi chắc chắn sẽ làm được điều đó.
当然 (dāngrán)	Dĩ nhiên, tất nhiên	你当然可以去 (Nǐ dāngrán kěyǐ qù)	Tất nhiên bạn có thể đi.
的确 (díquè)	Đích thực, quả thực	他的话的确有道理 (Tā de huà díquè yǒu dàolǐ)	Lời anh ấy nói quả thực có lý.
肯定 (kěndìng)	Chắc chắn, khẳng định	我肯定他会来 (Wǒ kěndìng tā huì lái)	Tôi chắc chắn anh ấy sẽ đến.
果然 (guǒrán)	Quả nhiên, đúng là	他果然赢了比赛 (Tā guǒrán yíng le bǐsài)	Anh ấy quả nhiên đã thắng cuộc thi.
绝对 (juéduì)	Tuyệt đối, hoàn toàn	这件事绝对是错的 (Zhè jiàn shì juéduì shì cuò de)	Điều này hoàn toàn sai.

5. Phó từ phủ định (否定副词)

Chức năng: Diễn tả sự phủ định hoặc bác bỏ một hành động, trạng thái, hoặc thông tin.
Vị trí: Thường đứng trước động từ hoặc tính từ.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
不 (bù)	Không	我不喜欢这个电影 (Wǒ bù xǐhuan zhège diànyǐng)	Tôi không thích bộ phim này.
没 (méi)	Chưa, không	我没吃午饭 (Wǒ méi chī wǔfàn)	Tôi chưa ăn trưa.
没有 (méiyǒu)	Không có	我没有问题 (Wǒ méiyǒu wèntí)	Tôi không có vấn đề gì.
别 (bié)	Đừng	别走，留下来好不好？ (Bié zǒu, liú xiàlái hǎobù hǎo?)	Đừng đi, ở lại có được không?
从不 (cóng bù)	Không bao giờ	他从不迟到 (Tā cóng bù chídào)	Anh ấy không bao giờ đến muộn.
绝对不 (juéduì bù)	Tuyệt đối không	我绝对不做那件事 (Wǒ juéduì bù zuò nà jiàn shì)	Tôi tuyệt đối không làm việc đó.
没能 (méi néng)	Không thể	我没能完成任务 (Wǒ méi néng wánchéng rènwù)	Tôi không thể hoàn thành nhiệm vụ.
不可能 (bù kěnéng)	Không thể, không khả thi	这不可能发生 (Zhè bù kěnéng fāshēng)	Điều này không thể xảy ra.
一点也不 (yìdiǎn yě bù)	Một chút cũng không	她一点也不喜欢这件衣服 (Tā yīdiǎn yě bù xǐhuān zhè jiàn yīfú)	Cô ấy không thích chiếc váy này chút nào.

6. Phó từ chỉ phạm vi (范围副词)

Chức năng: Chỉ rõ phạm vi hoặc mức độ của một hành động hoặc trạng thái.
Vị trí: Thường đặt trước động từ hoặc tính từ.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
都 (dōu)	Đều, cả	我们都去了 (Wǒmen dōu qù le)	Chúng tôi đều đã đi.
只 (zhǐ)	Chỉ	我只有一本书 (Wǒ zhǐ yǒu yī běn shū)	Tôi chỉ có một quyển sách.
仅仅 (jǐnjǐn)	Chỉ, vỏn vẹn	这仅仅是个开始 (Zhè jǐnjǐn shì ge kāishǐ)	Đây chỉ là sự khởi đầu.
几乎 (jīhū)	Gần như, hầu như	这个问题几乎解决了 (Zhège wèntí jīhū jiějué le)	Vấn đề này gần như được giải quyết.
一共 (yígòng)	Tổng cộng, tất cả	一共有十个人 (Yīgòng yǒu shí ge rén)	Tổng cộng có mười người.
也 (yě)	Cũng	我也喜欢 (Wǒ yě xǐhuan)	Tôi cũng thích.
全 (quán) / 全部 (quánbù)	Hoàn toàn, tất cả	这些东西全部都是我的 (Zhèxiē dōngxī quánbù dōu shì wǒ de)	Tất cả những thứ này là của tôi.
至少 (zhìshǎo)	Chí ít, ít nhất	你至少应该准备三支笔 (Nǐ zhìshǎo yīnggāi zhǔnbèi sān zhī bǐ)	Bạn ít nhất nên chuẩn bị 3 cây bút.

7. Phó từ chỉ tình thái/phương thức (情态/方式副词)

Chức năng: Miêu tả cách thức hành động được thực hiện hoặc trạng thái kèm theo.
Vị trí: Thường đứng trước động từ (có thể kèm theo trợ từ 地 /de/) hoặc sau động từ (kết hợp với 得).

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
快 (kuài)	Nhanh	他快跑 (Tā kuài pǎo)	Anh ấy chạy nhanh.
慢 (màn)	Chậm	他慢慢地说 (Tā màn màn de shuō)	Anh ấy nói chậm rãi.
认真地 (rènzhēn de)	Nghiêm túc	他认真地学习 (Tā rènzhēn de xuéxí)	Anh ấy học tập nghiêm túc.
悄悄地 (qiāoqiāo de)	Lặng lẽ, âm thầm	他悄悄地离开了房间 (Tā qiāoqiāo de líkāi le fángjiān)	Anh ấy lặng lẽ rời khỏi phòng.
忽然 (hūrán)	Đột nhiên	他忽然笑了 (Tā hūrán xiào le)	Anh ấy đột nhiên cười.
亲自 (qīnzì)	Tự mình, đích thân	他亲自来找你 (Tā qīnzì lái zhǎo nǐ)	Anh ta đích thân đến tìm bạn.
好好 (hǎohǎo)	Tốt, cẩn thận	你要好好学习 (Nǐ yào hǎohao xuéxí)	Bạn cần cẩn thận học tập.
仔细 (zǐxì)	Kỹ lưỡng, cẩn thận	请仔细阅读说明书 (Qǐng zǐxì yuèdú shuōmíngshū)	Vui lòng kỹ lưỡng đọc hướng dẫn.
轻松 (qīngsōng)	Thoải mái	我们可以轻松地讨论这个问题 (Wǒmen kěyǐ qīngsōng de tǎolùn zhège wèntí)	Chúng ta có thể thoải mái thảo luận vấn đề này.

8. Phó từ chỉ nơi chốn (处所副词)

Chức năng: Chỉ định địa điểm hoặc vị trí mà hành động xảy ra hoặc để mô tả nơi chốn trong câu.
Vị trí: Thường được đặt trước hoặc sau động từ.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
这里 (zhèlǐ)	Đây	我在这里等你 (Wǒ zài zhèlǐ děng nǐ)	Tôi đợi bạn ở đây.
那里 (nàlǐ)	Đó	他住在那里 (Tā zhù zài nàlǐ)	Anh ấy sống ở đó.
上面 (shàngmiàn)	Trên	书在上面 (Shū zài shàngmiàn)	Sách ở trên.
下面 (xiàmiàn)	Dưới	猫在下面 (Māo zài xiàmiàn)	Con mèo ở dưới.
到处 (dàochù)	Khắp nơi	到处都是人 (Dàochù dōu shì rén)	Khắp nơi đều là người.
哪里 (nǎlǐ)	Nơi nào (câu hỏi)	你打算在哪里吃饭？ (Nǐ dǎsuàn zài nǎlǐ chī?)	Bạn định ăn cơm ở đâu?
外面 (wàimiàn)	Bên ngoài	外面很冷 (Wàimiàn hěn lěng)	Ngoài trời lạnh lắm.
里面 (lǐmiàn)	Bên trong	请进里面坐 (Qǐng jìn lǐmiàn zuò)	Vui lòng vào bên trong ngồi.

9. Phó từ chỉ ngữ khí (语气副词)

Chức năng: Biểu thị thái độ, ngữ khí chủ quan của người nói (nghi vấn, khẳng định, phỏng đoán, ngạc nhiên…).
Vị trí: Thường đứng trước động từ hoặc cả câu.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
也许 (yěxǔ)	Có lẽ	也许他不是对的 (Yěxǔ tā shì bù duì de)	Có lẽ anh ấy không đúng.
难道 (nándào)	Lẽ nào	难道你不知道吗？ (Nándào nǐ bù zhīdào ma?)	Lẽ nào bạn không biết?
果然 (guǒrán)	Quả nhiên	果然今天有雨 (Guǒrán jīntiān yǒu yǔ)	Quả nhiên hôm nay có mưa.
竟然 (jìngrán)	Vậy mà, lại có	他竟然没来 (Tā jìngrán méi lái)	Anh ấy vậy mà không đến.
大概 (dàgài)	Có lẽ, khoảng	他大概会来 (Tā dàgài huì lái)	Có lẽ anh ấy sẽ đến.
究竟 (jiùjìng)	Rốt cuộc, chính xác	你究竟想说什么？ (Nǐ jiùjìng xiǎng shuō shénme?)	Rốt cuộc bạn muốn nói gì?
其实 (qíshí)	Kỳ thực, thực ra	其实我不喜欢他 (Qíshí wǒ bù xǐhuan tā)	Thực ra tôi không thích anh ta.
当然 (dāngrán)	Đương nhiên, dĩ nhiên	我当然想跟他去看电影 (Wǒ dāngrán xiǎng gēn tā qù kàn diànyǐng)	Tôi đương nhiên muốn cùng anh ấy đi xem phim.

10. Phó từ chỉ sự liên kết (关联副词)

Chức năng: Nối kết các thành phần trong câu, nhằm thể hiện mối quan hệ giữa các ý tưởng, hành động hoặc tình huống (như quan hệ tăng tiến, chuyển ngoặt, điều kiện, nguyên nhân-kết quả…).
Vị trí: Thường đặt trước hoặc sau chủ ngữ, hoặc giữa các câu/mệnh đề.

Phó từ (Pinyin)	Nghĩa tiếng Việt	Câu ví dụ (Pinyin)	Câu ví dụ (Tiếng Việt)
而且 (érqiě)	Hơn nữa, và còn	他聪明，而且很勤奋 (Tā cōngmíng, érqiě hěn qínfèn)	Anh ấy thông minh, hơn nữa còn rất chăm chỉ.
但是 (dànshì)	Nhưng	我很累，但是我还要继续工作 (Wǒ hěn lèi, dànshì wǒ hái yào jìxù gōngzuò)	Tôi rất mệt, nhưng tôi vẫn phải tiếp tục làm việc.
所以 (suǒyǐ)	Vì vậy, do đó	他迟到了，所以我们等了很久 (Tā chídào le, suǒyǐ wǒmen děng le hěn jiǔ)	Anh ấy đến muộn, vì vậy chúng tôi đã chờ rất lâu.
虽然 (suīrán)	Mặc dù	虽然天气很热，我还是去跑步了 (Suīrán tiānqì hěn rè, wǒ hái shì qù pǎobù le)	Mặc dù thời tiết rất nóng, tôi vẫn đi chạy bộ.
既然 (jìrán)	Đã vậy, khi đã	既然你已经来了，我们就开始吧 (Jìrán nǐ yǐjīng lái le, wǒmen jiù kāishǐ ba)	Khi đã bạn đã đến, chúng ta bắt đầu thôi.
否则 (fǒuzé)	Nếu không, bằng không	你必须完成任务，否则你将被罚款 (Nǐ bìxū wánchéng rènwù, fǒuzé nǐ jiāng bèi fákuǎn)	Bạn phải hoàn thành nhiệm vụ, nếu không bạn sẽ bị phạt tiền.
然后 (ránhòu)	Sau đó, tiếp đó	先考虑一下，然后再决定 (Xiān kǎolǜ yīxià, ránhòu zài juédìng)	Cứ suy nghĩ đi sau đó hãy quyết định lại.
又 (yòu)	Lại, lại nữa	他昨天来看我了，今天又来了 (Tā zuótiān lái kàn wǒ le, jīn tiān yòu lái le)	Anh ấy hôm qua đến thăm tôi, hôm nay lại đến nữa.
再 (zài)	Lại nữa, thêm lần nữa	你再看看这本书吧 (Nǐ zài kànkan zhè běn shū ba)	Bạn xem quyển sách này thêm lần nữa đi.
还 (hái)	Vẫn, vẫn còn	十年没见了，她还那么年轻 (Shí nián méi jiàn le, tā hái nàme nián qīng)	Mười năm không gặp, trông cô ấy vẫn còn trẻ.

VII. Phân biệt phó từ với các từ loại khác (副词与其他词类的区分)

Việc phân biệt phó từ với các từ loại khác là rất quan trọng để hiểu đúng và sử dụng chính xác chúng, tránh những lỗi ngữ pháp cơ bản.

1. Phó từ và tính từ (副词与形容词)

Tính từ:

Có thể tu sức cho danh từ (làm định ngữ). Ví dụ: 漂亮的衣服 (quần áo đẹp).
Có thể làm vị ngữ chính. Ví dụ: 他帅。(Anh ấy đẹp trai.)
Có thể dùng trong câu hỏi lựa chọn hình thức khẳng định và phủ định song song. Ví dụ: 好不好？ (Tốt hay không tốt?).

Phó từ:

Không thể tu sức cho danh từ (không làm định ngữ thông thường).
Thường không thể làm vị ngữ chính.
Không dùng hình thức “X不X” để đặt câu hỏi (ví dụ: *必须不必须? ❌).

2. Phó từ và danh từ thời gian (副词与时间名词)

Phó từ thời gian:

Chỉ có thể làm trạng ngữ và thành phần tu sức đầu câu.
Không thể làm chủ ngữ, tân ngữ (bao gồm cả tân ngữ của giới từ).
Thường không chịu sự tu sức của các từ khác.

Danh từ thời gian:

Vừa có thể làm trạng ngữ, thành phần tu sức đầu câu.
Vừa có thể làm định ngữ, chủ ngữ, tân ngữ và tân ngữ của giới từ.
Ví dụ: 明天的天气 (Ngày mai thời tiết – định ngữ); 明天很重要 (Ngày mai rất quan trọng – chủ ngữ).

3. Phó từ và liên từ (副词与连词)

Liên từ:

Có chức năng liên kết các từ, cụm từ hoặc mệnh đề.
Thường đứng trước chủ ngữ.

Phó từ:

Chủ yếu tu sức cho động từ hoặc tính từ, thường đứng sau chủ ngữ.
Tuy nhiên, một số phó từ cũng có chức năng liên kết (ví dụ: 又…又, 即使…也…). Điểm khác biệt là liên từ có thể đứng trước chủ ngữ, còn đa số phó từ thì không.

4. Phó từ và trợ động từ (副词与助动词)

Phó từ:

Thường không thể độc lập làm vị ngữ chính.
Thường không chịu sự tu sức của phó từ chỉ mức độ (ngoại lệ là 得 děi có thể đi với 很).
Không dùng hình thức “X不X” để đặt câu hỏi.

Trợ động từ:

Có thể độc lập làm vị ngữ chính.
Có thể chịu sự tu sức của phó từ chỉ mức độ.
Có thể dùng hình thức “X不X” để đặt câu hỏi. Ví dụ: 能不能去？ (Có thể đi không?).

5. Phó từ và đại từ (副词与代词)

Đại từ:

Chủ yếu có chức năng thay thế hoặc chỉ định.
Có thể làm chủ ngữ, tân ngữ, định ngữ, v.v.

Phó từ:

Chủ yếu có chức năng hạn chế, bình chú, tu sức.
Dù có thể có chức năng chỉ định nhất định, nhưng không thể làm vị ngữ, định ngữ, chủ ngữ và tân ngữ.

VIII. Kết luận

Phó từ là một bộ phận không thể thiếu trong ngữ pháp tiếng Trung hiện đại, đóng vai trò quan trọng trong việc biểu đạt ý nghĩa một cách chính xác và tinh tế. Với chức năng chủ yếu là làm trạng ngữ, phó từ còn có thể đảm nhiệm nhiều vai trò ngữ pháp khác, đồng thời được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau dựa trên ý nghĩa và chức năng.

Việc nắm vững kiến thức về định nghĩa, chức năng, phân loại và cách sử dụng phó từ là điều kiện tiên quyết để người học có thể sử dụng tiếng Trung một cách thành thạo và tự tin. Sự phát triển và thay đổi của ngôn ngữ cũng dẫn đến những hiện tượng mới trong việc sử dụng phó từ (chẳng hạn như việc phó từ tu sức cho danh từ trong một số trường hợp), đòi hỏi người học cần tiếp tục cập nhật và tìm hiểu.

Hãy luyện tập thường xuyên để các phó từ trở thành “gia vị” giúp tiếng Trung của bạn thêm phong phú và sống động!

Ngữ Pháp Tiếng Trung Toàn Tập: Từ A Đến Z Cho Người Chinh Phục Hán Ngữ, Học Tiếng Trung Toàn Diện Từ A-Z: Lộ Trình Chi Tiết Cho Người Việt [2025]

Phó Từ Trong Tiếng Trung Hiện Đại: Từ A-Z Định Nghĩa, Phân Loại & Cách Dùng

I. Giới thiệu: Tầm Quan Trọng Của Phó Từ Trong Tiếng Trung

II. Định nghĩa về phó từ trong tiếng Trung hiện đại (现代汉语副词的定义)